Lunes, Pebrero 28, 2011

Abel V. Dizon

    ING PRUSISYUN nang: Abel V. Dizon written in 1992, the setting is along Sto. Rosario St., the main thoroughfare of Angeles City, during a procession for "Apung Mamakalulu")
    1. 
     
    Mamirapal kung milayi at karin king dalan tinagun 
    Dening mata ku mangaslac la't pilit lang manintun 
    Ala lu pa dening banda oba't kalambat da naman 
    Kabang ing tigtigan da maluat ku nang daramdaman;
    2. 
     
    Penandit mu't king kantu ining pulis linto ya 
    Makasake yang motorsiklu't ini ing sasabian na 
    Datang na pu kanyan at mipasno nakong manenaya 
    Maglele tamu pung ditak at dinan dalan ing parada;
    3. 
     
    Mapilan mung minutu't matula nakung manalbe 
    Makakalawat ku't makasampa keng pader mangulabe 
    Deng mata ku magpiesta la karening magprusisyun 
    Dalagang paka-bestida't mangakiput a pantalun;
    4. 
     
    Mangatua't kayanakan, mangalagu't mangatsura 
    Deng atin ampon ala't deng kalulu't mangakualta 
    Magdala langan kandila't mangading orasyun 
    Kang Apung Mamakalulu manyawad lang bendisyun;
    5. 
     
    Melibang ku't milabas ing oras a eku amalayan 
    Mengulimlim ya ing banua't balamu bisang muran 
    Makatiman ku pang manasdap inyang biglang kinislap 
    Menuldul a masikan katuki na ning kildap;
    6. 
     
    Mebigla ya ing pusu ku't pati kaladua misdan 
    At dening gamat ku atabili da ing pangatalan 
    King pader a matas karin ku sukat menabu 
    Ing kanakung pantalun misabit ya keng paku; 
    7. 
     
    Digpa kung makasalampak arap dareng dalaga 
    Karsusilyu ya rugu ing gayak at iti pirat ya pa 
    Mengurus la't ginulisak deng aliwa mebungsul la 
    Menakit lang ubingan ating adwang bola; 
    8. 
     
    Megulu ing prusisyun at mituknang ing parada 
    Ubingan, ating ubingan kulyo dareng dalaga 
    Dinatang la deng pulis baril makabagut la 
    Panintunan de ing ubingan a kakatakutan da; 
    9. 
     
    Megulu ku naman isip at eku balu ing daptan 
    Sasapwan kong pilit dening bola ning ubingan 
    Inyang ikit ko deng baril mamirapal kung minuli 
    Tikpan ke't selikut ining ubingan kung bandi. 
ING KAPRE
nang: Abel V. Dizon
(written July 1997)
     
    1. 
     
    Misan a Sabadu bigla kung a-isip 
    Munta king publasyun at sumagap tsismis 
    Miniblas ku’t migayak tinipa king sulip 
    Tsinelas Bitswok ing silpak kareng bitis.
    2. 
     
    Matas ne’ng aldo inyang mako’ng lumakad 
    Traisikel o kalesa alang lalabas 
    Mapali ing panaun at alang ulap 
    Pilan pa’ng takbang tutulu naku pawas.
    3. 
     
    “Nuka ume?” kutang ning siping ming bale 
    “’La kang pakialam! Ing diyablus a ine” 
    “Mangutang kumu’t nanung maruak kanini?” 
    “Kunwari ka pa ken bisa kamung tuki.”
    4. 
     
    Pakibaran kesa oneng likwan kune 
    Bubulung ya’t sasabi lalam dang bale
    Eku bisang mimua oneng mikamas ku 
    Keng kamua ku ing pawas layun tinulu.
    5. 
     
    Alas Dos kinsi inyang ikua kung miras 
    Daig ke ing pulut king lekat ning pawas 
    Begut ke’ng panyu’t manamulis ku sana 
    Inyang ating maus keng lagyu ku’t ngana:
    6. 
     
    “Adring, Adring, keni’t magumpisa nala” 
    “Ika na’ng panenayan mi’t minum tana” 
    “Alang kulang kanini’t kumpletu ing tropa” 
    “Buklat ne ing boti’t basu ‘tage naya”.
    7. 
     
    “Pa’ning alte” kunwari ku pang sinabi 
    “Masyadung maranun ing inumang ini” 
    Bagkus tutu malangi ku asang-asang 
    Agisan ke’ng boti keng kanakung datang.
    8. 
     
    Alang upaya’t ing tage megumpisa 
    Eku mikurap biklat de ing pangadua 
    Malagua’t deng kuwatru-kantus mitambak la 
    Pisali mi la’t keng abli minum kepa.
    9. 
     
    Mebengi na’t malak-malak naku mata 
    Ating makapase keng lande’t lamesa 
    Kabud nganang Apung Barang, “Pa’ning mayap” 
    “Muli na kayu’t manyara ku’t mangabat”.
    10. 
     
    Ginising kongan at minuli na kami 
    Papaid kung miglakad king baryu pauli 
    Nanu kaya ing sabian karas kekami 
    Ban e makamuanan at mapa’ning alti.
    11. 
     
    Madalumdum keng dalan at alang sulu 
    Ating pang magbitaul a aduang asu 
    Nung mataloti ka misubi kang tutu 
    Ba’kung ali mitakutan migpasiuk ku.
    12. 
     
    Iniang malapit naku keng baleng ulian 
    Atin kung ikit tutung makapangablan 
    Keng siping ning akasiyang patikulodyu 
    Makatalungku ya ing Kapring makatabaku.
    13 . 
     
    Eku balu nung nanu ing panamdaman 
    Bisa kung mi’t magbawas bagkus ali man 
    Ing kilabut keng mabilug kung katawan 
    Asna karagul anti kumong buksukan.
    14. 
     
    Mainip kung manenaya’t e ya mamako 
    Gisan dakung amuk at mabsi nong meko 
    Siknangan ku ing lub ku’t layun tinikdo 
    Keng pangasalmak ku kareng madre kako.
    15. 
     
    Menakit kung kuayan at ini dimput ke 
    Lepitan ke’t ginulung paka-kalale 
    Kabang lalapit ku sisingo ing bantut 
    ‘Nayda nang kapri ‘nine’t sobra yang buluk .
    16. 
     
    Ikua keng abigla’t tambing keng pemalu 
    Mipakirut ya’t mebaldug ya tabaku 
    Mangabitawak ya ing palu kung kuayan 
    Balang misakat ya keng kayang katawan.
    17. 
     
    Kabud mesala’t ating linto paritan 
    “Guinu ko, Adring! Nanung kekang depatan?” 
    Kalawe ku kening kapring pemalu ku 
    Indu kung Maria y Kariung Karpinteru.
    18. 
     
    Tinikdo yang tatalnan ne’ng karsusilyu 
    “Taknayda mo, Adring, nanung a-isip mu?” 
    “Magbawas ku mu’t bigla mu kung pemalu” 
    “Migkamali ka’t dapat pete mu naku”.
    19. 
     
    Daig kepa ing Pambusko keng kakung bilis 
    Tatagalan nakung Kariung ating kumpit 
    Mengapatad ku bitas aduang tsinelas 
    Keng takut ketang kumpit nang wawasiwas.
    20. 
     
    Manibat kanita ali naku minum 
    Enaku murin tatakut keng dalumdum 
    Petawaran nakung Kariung Karpinteru 
    Kariung Kapri ing pemalagyu dang bayu. 
ING BALBAS NING KAMBING
nang: Abel V. Dizon
(written September 21, 19/97)

1. 
 
Atin kung kaluguran at ini ing milyari kaya 
Ampang kengan kekayu ining malati nang istorya 
Pablasang makarine ing mengapalyari kang koya 
Ekune sabyan lagyu't pota ating makakilala.
2. 
 
Ala keng pera kanita't ditak-ditakan miya ing gin 
Bawing kropek ilang titiltil ming aslam ampong asin 
Tabalu nang milyari't ing pangatabas ing apisabi 
Kurap-kurap la deng mata na't inistorya na ini:
3. 
 
"Inyang bigla kung meging baintau atatandanan kupa 
Kabagsikan dareng Mangkis ampo deng Bitels kanita 
Dekolores ing usu't pagkaguluan dareng mangatua 
Moda ing miniskert ampo ing bonel a kamiseta". 
4. 
 
"Milabas pamu ing salubung at ing kapali-palyan 
Pangaragsa na ning Ruby Tawer yapang pisasabyan 
Bayu lapang linto retang ausan dang saken Sakbayan 
Magtakap lapang arung deng daralan king Meykawayan".
5. 
 
"Asna ku kapakyapus keng pamanggawan dareng baintau 
Makatuki ku nukarin laman munta keti baryu 
Potang palto do't pibural-bural deng karelang salu 
Mangayabit ku amad a bubural kening kanaku".
6. 
 
"Dimla ing panaun kayabe na ning panyatang ning kauran 
Mapilan a baintau apisabi dang patabas nongan 
Agyang ekupa makapanaun buri kulang apusan 
Sinulat keng lagyu ku't inabe ketang listahan". 
7. 
 
"Datang ing aldo't ginising dakaming asna karanun 
Matudtud ku pa't maninap migbabad nake king tabun 
Inyang malapit nakeng mamangkad king dimla ning danum 
Inaus dana kami't sinaka kamingang gagalunggung".
8. 
 
"Miras kami ketang bale na ning manabas kekami 
Mibagutan kami't bigung kalma yaku rugung tauli 
Tunggal-tunggal kaming mayayaus lagyu ketang manuli 
Inyang kayi yaku nang manenaya't magdili-dili". 
9. 
 
"Asna ku tikas talakad inyang manik ku king barkun 
Manenaya ya karin ining Apung Imung a kapun 
Ngana kanaku lukluk ka keni't ken kamu magdatun 
Eka mamako't mibalik ku't mamusit kumung sipun".
10. 
 
"Linukluk kung makasalampak keng kapirasung dutung 
Siping keng silyong ating tulud biyabas ampong bulung 
Pauli na ning angin anya merimla ku't ginalunggung 
Kakapak ku baba 'niang mibalik ya ing matuang kapun".
11. 
 
"Migtalungku ya kening arap ku't asne kabaung mama 
Malare ya ipan ampong malutu ing kayang dura 
Dininan nakung tulud biyabas at langutan mu ngana 
Emu akmulan at sabyan ku nung kapilan mu apsa".
12. 
 
"Libutad keng mayap keng batakan ing kanakung bandi 
Inabit na't layun nang sinipit itang lambi-lambi 
Kitnangan naku nung nanung tabas ing kanakung buri 
Ating tabas Aleman, Kastila o tabas malibi".
13. 
 
"Kabang lalangut ku't sapak asbuk keng tulud biyabas 
Ikua kung apabalu kaya itang buri kung tabas 
Mitakutan ku't tinulu ing maralikat a pawas 
Inyang ikit ke itang kumpit nang magsilbing panabas".
14. 
 
"Keng kakung takut at nerbiyus mipalisya ku buldit 
Kasabe inyang pikpuk ne itang tatalnan nang kumpit 
Mebigla ku't mipakirut at mata ku mipapikit 
Pikpuk neng pasibayu't penamdaman kuna ing sakit".
15. 
 
"O, duran me, duran me" anang Apung Imung kanaku 
King pangabigla ku ing tulud biyabas ayakmul ku 
Dura naku pin dura oneng alang lulual a wawa 
Kabang maglipasag ku't kareng mata tutulu ing lua".
16. 
 
"Ikua nang mengamatis at melanggas tulud biyabas 
Kaibat naning atlung duminggu lubus nayang kinayap 
Uli nang linisya ku anya matsura ya pangatabas 
Linto ya pin balamu kambing a ating telabalbas".
17. 
 
"Manibat kanita anggang ngeni king kekaming baryu 
Balbas kambing ing pemalayo da't pamuysit kanaku 
Anya ngeni ala kupang asawa't matua kung baintau 
Pauli na ning mengapalyari inyang kayanakan ku".
18. 
 
Yapin ini ing istorya ning kanakung kaluguran 
Sana atin kayung apulut a dapat yung tandanan 
Nung atin kayung buring apusan at layun yung gawan 
Ekayu sana maglisyang buldit at mitatakutan.

Abel V. Dizon

    ING PRUSISYUN nang: Abel V. Dizon written in 1992, the setting is along Sto. Rosario St., the main thoroughfare of Angeles City, during a procession for "Apung Mamakalulu")
    1. 
     
    Mamirapal kung milayi at karin king dalan tinagun 
    Dening mata ku mangaslac la't pilit lang manintun 
    Ala lu pa dening banda oba't kalambat da naman 
    Kabang ing tigtigan da maluat ku nang daramdaman;
    2. 
     
    Penandit mu't king kantu ining pulis linto ya 
    Makasake yang motorsiklu't ini ing sasabian na 
    Datang na pu kanyan at mipasno nakong manenaya 
    Maglele tamu pung ditak at dinan dalan ing parada;
    3. 
     
    Mapilan mung minutu't matula nakung manalbe 
    Makakalawat ku't makasampa keng pader mangulabe 
    Deng mata ku magpiesta la karening magprusisyun 
    Dalagang paka-bestida't mangakiput a pantalun;
    4. 
     
    Mangatua't kayanakan, mangalagu't mangatsura 
    Deng atin ampon ala't deng kalulu't mangakualta 
    Magdala langan kandila't mangading orasyun 
    Kang Apung Mamakalulu manyawad lang bendisyun;
    5. 
     
    Melibang ku't milabas ing oras a eku amalayan 
    Mengulimlim ya ing banua't balamu bisang muran 
    Makatiman ku pang manasdap inyang biglang kinislap 
    Menuldul a masikan katuki na ning kildap;
    6. 
     
    Mebigla ya ing pusu ku't pati kaladua misdan 
    At dening gamat ku atabili da ing pangatalan 
    King pader a matas karin ku sukat menabu 
    Ing kanakung pantalun misabit ya keng paku; 
    7. 
     
    Digpa kung makasalampak arap dareng dalaga 
    Karsusilyu ya rugu ing gayak at iti pirat ya pa 
    Mengurus la't ginulisak deng aliwa mebungsul la 
    Menakit lang ubingan ating adwang bola; 
    8. 
     
    Megulu ing prusisyun at mituknang ing parada 
    Ubingan, ating ubingan kulyo dareng dalaga 
    Dinatang la deng pulis baril makabagut la 
    Panintunan de ing ubingan a kakatakutan da; 
    9. 
     
    Megulu ku naman isip at eku balu ing daptan 
    Sasapwan kong pilit dening bola ning ubingan 
    Inyang ikit ko deng baril mamirapal kung minuli 
    Tikpan ke't selikut ining ubingan kung bandi. 
ING KAPRE
nang: Abel V. Dizon
(written July 1997)
     
    1. 
     
    Misan a Sabadu bigla kung a-isip 
    Munta king publasyun at sumagap tsismis 
    Miniblas ku’t migayak tinipa king sulip 
    Tsinelas Bitswok ing silpak kareng bitis.
    2. 
     
    Matas ne’ng aldo inyang mako’ng lumakad 
    Traisikel o kalesa alang lalabas 
    Mapali ing panaun at alang ulap 
    Pilan pa’ng takbang tutulu naku pawas.
    3. 
     
    “Nuka ume?” kutang ning siping ming bale 
    “’La kang pakialam! Ing diyablus a ine” 
    “Mangutang kumu’t nanung maruak kanini?” 
    “Kunwari ka pa ken bisa kamung tuki.”
    4. 
     
    Pakibaran kesa oneng likwan kune 
    Bubulung ya’t sasabi lalam dang bale
    Eku bisang mimua oneng mikamas ku 
    Keng kamua ku ing pawas layun tinulu.
    5. 
     
    Alas Dos kinsi inyang ikua kung miras 
    Daig ke ing pulut king lekat ning pawas 
    Begut ke’ng panyu’t manamulis ku sana 
    Inyang ating maus keng lagyu ku’t ngana:
    6. 
     
    “Adring, Adring, keni’t magumpisa nala” 
    “Ika na’ng panenayan mi’t minum tana” 
    “Alang kulang kanini’t kumpletu ing tropa” 
    “Buklat ne ing boti’t basu ‘tage naya”.
    7. 
     
    “Pa’ning alte” kunwari ku pang sinabi 
    “Masyadung maranun ing inumang ini” 
    Bagkus tutu malangi ku asang-asang 
    Agisan ke’ng boti keng kanakung datang.
    8. 
     
    Alang upaya’t ing tage megumpisa 
    Eku mikurap biklat de ing pangadua 
    Malagua’t deng kuwatru-kantus mitambak la 
    Pisali mi la’t keng abli minum kepa.
    9. 
     
    Mebengi na’t malak-malak naku mata 
    Ating makapase keng lande’t lamesa 
    Kabud nganang Apung Barang, “Pa’ning mayap” 
    “Muli na kayu’t manyara ku’t mangabat”.
    10. 
     
    Ginising kongan at minuli na kami 
    Papaid kung miglakad king baryu pauli 
    Nanu kaya ing sabian karas kekami 
    Ban e makamuanan at mapa’ning alti.
    11. 
     
    Madalumdum keng dalan at alang sulu 
    Ating pang magbitaul a aduang asu 
    Nung mataloti ka misubi kang tutu 
    Ba’kung ali mitakutan migpasiuk ku.
    12. 
     
    Iniang malapit naku keng baleng ulian 
    Atin kung ikit tutung makapangablan 
    Keng siping ning akasiyang patikulodyu 
    Makatalungku ya ing Kapring makatabaku.
    13 . 
     
    Eku balu nung nanu ing panamdaman 
    Bisa kung mi’t magbawas bagkus ali man 
    Ing kilabut keng mabilug kung katawan 
    Asna karagul anti kumong buksukan.
    14. 
     
    Mainip kung manenaya’t e ya mamako 
    Gisan dakung amuk at mabsi nong meko 
    Siknangan ku ing lub ku’t layun tinikdo 
    Keng pangasalmak ku kareng madre kako.
    15. 
     
    Menakit kung kuayan at ini dimput ke 
    Lepitan ke’t ginulung paka-kalale 
    Kabang lalapit ku sisingo ing bantut 
    ‘Nayda nang kapri ‘nine’t sobra yang buluk .
    16. 
     
    Ikua keng abigla’t tambing keng pemalu 
    Mipakirut ya’t mebaldug ya tabaku 
    Mangabitawak ya ing palu kung kuayan 
    Balang misakat ya keng kayang katawan.
    17. 
     
    Kabud mesala’t ating linto paritan 
    “Guinu ko, Adring! Nanung kekang depatan?” 
    Kalawe ku kening kapring pemalu ku 
    Indu kung Maria y Kariung Karpinteru.
    18. 
     
    Tinikdo yang tatalnan ne’ng karsusilyu 
    “Taknayda mo, Adring, nanung a-isip mu?” 
    “Magbawas ku mu’t bigla mu kung pemalu” 
    “Migkamali ka’t dapat pete mu naku”.
    19. 
     
    Daig kepa ing Pambusko keng kakung bilis 
    Tatagalan nakung Kariung ating kumpit 
    Mengapatad ku bitas aduang tsinelas 
    Keng takut ketang kumpit nang wawasiwas.
    20. 
     
    Manibat kanita ali naku minum 
    Enaku murin tatakut keng dalumdum 
    Petawaran nakung Kariung Karpinteru 
    Kariung Kapri ing pemalagyu dang bayu. 
ING BALBAS NING KAMBING
nang: Abel V. Dizon
(written September 21, 19/97)

1. 
 
Atin kung kaluguran at ini ing milyari kaya 
Ampang kengan kekayu ining malati nang istorya 
Pablasang makarine ing mengapalyari kang koya 
Ekune sabyan lagyu't pota ating makakilala.
2. 
 
Ala keng pera kanita't ditak-ditakan miya ing gin 
Bawing kropek ilang titiltil ming aslam ampong asin 
Tabalu nang milyari't ing pangatabas ing apisabi 
Kurap-kurap la deng mata na't inistorya na ini:
3. 
 
"Inyang bigla kung meging baintau atatandanan kupa 
Kabagsikan dareng Mangkis ampo deng Bitels kanita 
Dekolores ing usu't pagkaguluan dareng mangatua 
Moda ing miniskert ampo ing bonel a kamiseta". 
4. 
 
"Milabas pamu ing salubung at ing kapali-palyan 
Pangaragsa na ning Ruby Tawer yapang pisasabyan 
Bayu lapang linto retang ausan dang saken Sakbayan 
Magtakap lapang arung deng daralan king Meykawayan".
5. 
 
"Asna ku kapakyapus keng pamanggawan dareng baintau 
Makatuki ku nukarin laman munta keti baryu 
Potang palto do't pibural-bural deng karelang salu 
Mangayabit ku amad a bubural kening kanaku".
6. 
 
"Dimla ing panaun kayabe na ning panyatang ning kauran 
Mapilan a baintau apisabi dang patabas nongan 
Agyang ekupa makapanaun buri kulang apusan 
Sinulat keng lagyu ku't inabe ketang listahan". 
7. 
 
"Datang ing aldo't ginising dakaming asna karanun 
Matudtud ku pa't maninap migbabad nake king tabun 
Inyang malapit nakeng mamangkad king dimla ning danum 
Inaus dana kami't sinaka kamingang gagalunggung".
8. 
 
"Miras kami ketang bale na ning manabas kekami 
Mibagutan kami't bigung kalma yaku rugung tauli 
Tunggal-tunggal kaming mayayaus lagyu ketang manuli 
Inyang kayi yaku nang manenaya't magdili-dili". 
9. 
 
"Asna ku tikas talakad inyang manik ku king barkun 
Manenaya ya karin ining Apung Imung a kapun 
Ngana kanaku lukluk ka keni't ken kamu magdatun 
Eka mamako't mibalik ku't mamusit kumung sipun".
10. 
 
"Linukluk kung makasalampak keng kapirasung dutung 
Siping keng silyong ating tulud biyabas ampong bulung 
Pauli na ning angin anya merimla ku't ginalunggung 
Kakapak ku baba 'niang mibalik ya ing matuang kapun".
11. 
 
"Migtalungku ya kening arap ku't asne kabaung mama 
Malare ya ipan ampong malutu ing kayang dura 
Dininan nakung tulud biyabas at langutan mu ngana 
Emu akmulan at sabyan ku nung kapilan mu apsa".
12. 
 
"Libutad keng mayap keng batakan ing kanakung bandi 
Inabit na't layun nang sinipit itang lambi-lambi 
Kitnangan naku nung nanung tabas ing kanakung buri 
Ating tabas Aleman, Kastila o tabas malibi".
13. 
 
"Kabang lalangut ku't sapak asbuk keng tulud biyabas 
Ikua kung apabalu kaya itang buri kung tabas 
Mitakutan ku't tinulu ing maralikat a pawas 
Inyang ikit ke itang kumpit nang magsilbing panabas".
14. 
 
"Keng kakung takut at nerbiyus mipalisya ku buldit 
Kasabe inyang pikpuk ne itang tatalnan nang kumpit 
Mebigla ku't mipakirut at mata ku mipapikit 
Pikpuk neng pasibayu't penamdaman kuna ing sakit".
15. 
 
"O, duran me, duran me" anang Apung Imung kanaku 
King pangabigla ku ing tulud biyabas ayakmul ku 
Dura naku pin dura oneng alang lulual a wawa 
Kabang maglipasag ku't kareng mata tutulu ing lua".
16. 
 
"Ikua nang mengamatis at melanggas tulud biyabas 
Kaibat naning atlung duminggu lubus nayang kinayap 
Uli nang linisya ku anya matsura ya pangatabas 
Linto ya pin balamu kambing a ating telabalbas".
17. 
 
"Manibat kanita anggang ngeni king kekaming baryu 
Balbas kambing ing pemalayo da't pamuysit kanaku 
Anya ngeni ala kupang asawa't matua kung baintau 
Pauli na ning mengapalyari inyang kayanakan ku".
18. 
 
Yapin ini ing istorya ning kanakung kaluguran 
Sana atin kayung apulut a dapat yung tandanan 
Nung atin kayung buring apusan at layun yung gawan 
Ekayu sana maglisyang buldit at mitatakutan.

Abel V. Dizon

    ING PRUSISYUN nang: Abel V. Dizon written in 1992, the setting is along Sto. Rosario St., the main thoroughfare of Angeles City, during a procession for "Apung Mamakalulu")
    1. 
     
    Mamirapal kung milayi at karin king dalan tinagun 
    Dening mata ku mangaslac la't pilit lang manintun 
    Ala lu pa dening banda oba't kalambat da naman 
    Kabang ing tigtigan da maluat ku nang daramdaman;
    2. 
     
    Penandit mu't king kantu ining pulis linto ya 
    Makasake yang motorsiklu't ini ing sasabian na 
    Datang na pu kanyan at mipasno nakong manenaya 
    Maglele tamu pung ditak at dinan dalan ing parada;
    3. 
     
    Mapilan mung minutu't matula nakung manalbe 
    Makakalawat ku't makasampa keng pader mangulabe 
    Deng mata ku magpiesta la karening magprusisyun 
    Dalagang paka-bestida't mangakiput a pantalun;
    4. 
     
    Mangatua't kayanakan, mangalagu't mangatsura 
    Deng atin ampon ala't deng kalulu't mangakualta 
    Magdala langan kandila't mangading orasyun 
    Kang Apung Mamakalulu manyawad lang bendisyun;
    5. 
     
    Melibang ku't milabas ing oras a eku amalayan 
    Mengulimlim ya ing banua't balamu bisang muran 
    Makatiman ku pang manasdap inyang biglang kinislap 
    Menuldul a masikan katuki na ning kildap;
    6. 
     
    Mebigla ya ing pusu ku't pati kaladua misdan 
    At dening gamat ku atabili da ing pangatalan 
    King pader a matas karin ku sukat menabu 
    Ing kanakung pantalun misabit ya keng paku; 
    7. 
     
    Digpa kung makasalampak arap dareng dalaga 
    Karsusilyu ya rugu ing gayak at iti pirat ya pa 
    Mengurus la't ginulisak deng aliwa mebungsul la 
    Menakit lang ubingan ating adwang bola; 
    8. 
     
    Megulu ing prusisyun at mituknang ing parada 
    Ubingan, ating ubingan kulyo dareng dalaga 
    Dinatang la deng pulis baril makabagut la 
    Panintunan de ing ubingan a kakatakutan da; 
    9. 
     
    Megulu ku naman isip at eku balu ing daptan 
    Sasapwan kong pilit dening bola ning ubingan 
    Inyang ikit ko deng baril mamirapal kung minuli 
    Tikpan ke't selikut ining ubingan kung bandi. 
ING KAPRE
nang: Abel V. Dizon
(written July 1997)
     
    1. 
     
    Misan a Sabadu bigla kung a-isip 
    Munta king publasyun at sumagap tsismis 
    Miniblas ku’t migayak tinipa king sulip 
    Tsinelas Bitswok ing silpak kareng bitis.
    2. 
     
    Matas ne’ng aldo inyang mako’ng lumakad 
    Traisikel o kalesa alang lalabas 
    Mapali ing panaun at alang ulap 
    Pilan pa’ng takbang tutulu naku pawas.
    3. 
     
    “Nuka ume?” kutang ning siping ming bale 
    “’La kang pakialam! Ing diyablus a ine” 
    “Mangutang kumu’t nanung maruak kanini?” 
    “Kunwari ka pa ken bisa kamung tuki.”
    4. 
     
    Pakibaran kesa oneng likwan kune 
    Bubulung ya’t sasabi lalam dang bale
    Eku bisang mimua oneng mikamas ku 
    Keng kamua ku ing pawas layun tinulu.
    5. 
     
    Alas Dos kinsi inyang ikua kung miras 
    Daig ke ing pulut king lekat ning pawas 
    Begut ke’ng panyu’t manamulis ku sana 
    Inyang ating maus keng lagyu ku’t ngana:
    6. 
     
    “Adring, Adring, keni’t magumpisa nala” 
    “Ika na’ng panenayan mi’t minum tana” 
    “Alang kulang kanini’t kumpletu ing tropa” 
    “Buklat ne ing boti’t basu ‘tage naya”.
    7. 
     
    “Pa’ning alte” kunwari ku pang sinabi 
    “Masyadung maranun ing inumang ini” 
    Bagkus tutu malangi ku asang-asang 
    Agisan ke’ng boti keng kanakung datang.
    8. 
     
    Alang upaya’t ing tage megumpisa 
    Eku mikurap biklat de ing pangadua 
    Malagua’t deng kuwatru-kantus mitambak la 
    Pisali mi la’t keng abli minum kepa.
    9. 
     
    Mebengi na’t malak-malak naku mata 
    Ating makapase keng lande’t lamesa 
    Kabud nganang Apung Barang, “Pa’ning mayap” 
    “Muli na kayu’t manyara ku’t mangabat”.
    10. 
     
    Ginising kongan at minuli na kami 
    Papaid kung miglakad king baryu pauli 
    Nanu kaya ing sabian karas kekami 
    Ban e makamuanan at mapa’ning alti.
    11. 
     
    Madalumdum keng dalan at alang sulu 
    Ating pang magbitaul a aduang asu 
    Nung mataloti ka misubi kang tutu 
    Ba’kung ali mitakutan migpasiuk ku.
    12. 
     
    Iniang malapit naku keng baleng ulian 
    Atin kung ikit tutung makapangablan 
    Keng siping ning akasiyang patikulodyu 
    Makatalungku ya ing Kapring makatabaku.
    13 . 
     
    Eku balu nung nanu ing panamdaman 
    Bisa kung mi’t magbawas bagkus ali man 
    Ing kilabut keng mabilug kung katawan 
    Asna karagul anti kumong buksukan.
    14. 
     
    Mainip kung manenaya’t e ya mamako 
    Gisan dakung amuk at mabsi nong meko 
    Siknangan ku ing lub ku’t layun tinikdo 
    Keng pangasalmak ku kareng madre kako.
    15. 
     
    Menakit kung kuayan at ini dimput ke 
    Lepitan ke’t ginulung paka-kalale 
    Kabang lalapit ku sisingo ing bantut 
    ‘Nayda nang kapri ‘nine’t sobra yang buluk .
    16. 
     
    Ikua keng abigla’t tambing keng pemalu 
    Mipakirut ya’t mebaldug ya tabaku 
    Mangabitawak ya ing palu kung kuayan 
    Balang misakat ya keng kayang katawan.
    17. 
     
    Kabud mesala’t ating linto paritan 
    “Guinu ko, Adring! Nanung kekang depatan?” 
    Kalawe ku kening kapring pemalu ku 
    Indu kung Maria y Kariung Karpinteru.
    18. 
     
    Tinikdo yang tatalnan ne’ng karsusilyu 
    “Taknayda mo, Adring, nanung a-isip mu?” 
    “Magbawas ku mu’t bigla mu kung pemalu” 
    “Migkamali ka’t dapat pete mu naku”.
    19. 
     
    Daig kepa ing Pambusko keng kakung bilis 
    Tatagalan nakung Kariung ating kumpit 
    Mengapatad ku bitas aduang tsinelas 
    Keng takut ketang kumpit nang wawasiwas.
    20. 
     
    Manibat kanita ali naku minum 
    Enaku murin tatakut keng dalumdum 
    Petawaran nakung Kariung Karpinteru 
    Kariung Kapri ing pemalagyu dang bayu. 
ING BALBAS NING KAMBING
nang: Abel V. Dizon
(written September 21, 19/97)

1. 
 
Atin kung kaluguran at ini ing milyari kaya 
Ampang kengan kekayu ining malati nang istorya 
Pablasang makarine ing mengapalyari kang koya 
Ekune sabyan lagyu't pota ating makakilala.
2. 
 
Ala keng pera kanita't ditak-ditakan miya ing gin 
Bawing kropek ilang titiltil ming aslam ampong asin 
Tabalu nang milyari't ing pangatabas ing apisabi 
Kurap-kurap la deng mata na't inistorya na ini:
3. 
 
"Inyang bigla kung meging baintau atatandanan kupa 
Kabagsikan dareng Mangkis ampo deng Bitels kanita 
Dekolores ing usu't pagkaguluan dareng mangatua 
Moda ing miniskert ampo ing bonel a kamiseta". 
4. 
 
"Milabas pamu ing salubung at ing kapali-palyan 
Pangaragsa na ning Ruby Tawer yapang pisasabyan 
Bayu lapang linto retang ausan dang saken Sakbayan 
Magtakap lapang arung deng daralan king Meykawayan".
5. 
 
"Asna ku kapakyapus keng pamanggawan dareng baintau 
Makatuki ku nukarin laman munta keti baryu 
Potang palto do't pibural-bural deng karelang salu 
Mangayabit ku amad a bubural kening kanaku".
6. 
 
"Dimla ing panaun kayabe na ning panyatang ning kauran 
Mapilan a baintau apisabi dang patabas nongan 
Agyang ekupa makapanaun buri kulang apusan 
Sinulat keng lagyu ku't inabe ketang listahan". 
7. 
 
"Datang ing aldo't ginising dakaming asna karanun 
Matudtud ku pa't maninap migbabad nake king tabun 
Inyang malapit nakeng mamangkad king dimla ning danum 
Inaus dana kami't sinaka kamingang gagalunggung".
8. 
 
"Miras kami ketang bale na ning manabas kekami 
Mibagutan kami't bigung kalma yaku rugung tauli 
Tunggal-tunggal kaming mayayaus lagyu ketang manuli 
Inyang kayi yaku nang manenaya't magdili-dili". 
9. 
 
"Asna ku tikas talakad inyang manik ku king barkun 
Manenaya ya karin ining Apung Imung a kapun 
Ngana kanaku lukluk ka keni't ken kamu magdatun 
Eka mamako't mibalik ku't mamusit kumung sipun".
10. 
 
"Linukluk kung makasalampak keng kapirasung dutung 
Siping keng silyong ating tulud biyabas ampong bulung 
Pauli na ning angin anya merimla ku't ginalunggung 
Kakapak ku baba 'niang mibalik ya ing matuang kapun".
11. 
 
"Migtalungku ya kening arap ku't asne kabaung mama 
Malare ya ipan ampong malutu ing kayang dura 
Dininan nakung tulud biyabas at langutan mu ngana 
Emu akmulan at sabyan ku nung kapilan mu apsa".
12. 
 
"Libutad keng mayap keng batakan ing kanakung bandi 
Inabit na't layun nang sinipit itang lambi-lambi 
Kitnangan naku nung nanung tabas ing kanakung buri 
Ating tabas Aleman, Kastila o tabas malibi".
13. 
 
"Kabang lalangut ku't sapak asbuk keng tulud biyabas 
Ikua kung apabalu kaya itang buri kung tabas 
Mitakutan ku't tinulu ing maralikat a pawas 
Inyang ikit ke itang kumpit nang magsilbing panabas".
14. 
 
"Keng kakung takut at nerbiyus mipalisya ku buldit 
Kasabe inyang pikpuk ne itang tatalnan nang kumpit 
Mebigla ku't mipakirut at mata ku mipapikit 
Pikpuk neng pasibayu't penamdaman kuna ing sakit".
15. 
 
"O, duran me, duran me" anang Apung Imung kanaku 
King pangabigla ku ing tulud biyabas ayakmul ku 
Dura naku pin dura oneng alang lulual a wawa 
Kabang maglipasag ku't kareng mata tutulu ing lua".
16. 
 
"Ikua nang mengamatis at melanggas tulud biyabas 
Kaibat naning atlung duminggu lubus nayang kinayap 
Uli nang linisya ku anya matsura ya pangatabas 
Linto ya pin balamu kambing a ating telabalbas".
17. 
 
"Manibat kanita anggang ngeni king kekaming baryu 
Balbas kambing ing pemalayo da't pamuysit kanaku 
Anya ngeni ala kupang asawa't matua kung baintau 
Pauli na ning mengapalyari inyang kayanakan ku".
18. 
 
Yapin ini ing istorya ning kanakung kaluguran 
Sana atin kayung apulut a dapat yung tandanan 
Nung atin kayung buring apusan at layun yung gawan 
Ekayu sana maglisyang buldit at mitatakutan.

DIOSDADO MACAPAGAL

 BANTE
nang: Diosdado Macapagal
(meyakwa king "Ing Susi" (Banua IV Bilang 1, Oktubre 1995
me-imprenta la king orihinal dang pangasulat)
     
    1. 
     
    Ngening salunan ca at babanten daca 
    Anti mo ing ayup lele ning sale na, 
    Mitmu ya ing pusu qng lugud cu queca, 
    Mengari qng sapa neng mibulusan ya.
    2. 
     
    Buri cu acu nang mipuc keng bili mu, 
    Ica ing masican, ing salunan acu; 
    Uling nung mayap ca, bistat masaquit cu 
    Ing quecang sicanan anti na mong cacu.
    3. 
     
    Nung maligaya ca bistat'tin cung lugma, 
    Maligaya nacu qng cacung paliasa; 
    Ing quecang panamdam aldo yang mausta, 
    Ing cacu bulan yang manandam mung sala.
    4. 
     
    Dapot, ay! ing tutu acu ing masican, 
    Icang macalugmuc qng pangasalunan; 
    Nanung ulaga na ning sican cu catauan 
    Nung ing cabangal na atiu qng queinan?
    5. 
     
    Nanu ing samiu na ning bie queting yatu 
    Nung manamdaman ya ing pacamalan mu? 
    Nanan cu ing tula at ligayang tau 
    Nung icatang adua eta apisulu?
    6. 
     
    Irug, magsandal ca quening cacung salu 
    Ban mirinan paldan ing damdam mung bigu. 
    At ba'meng damdaman ining cacung pusu, 
    Ala yang patugut ausa'naca laguiu.
    7. 
     
    Dale, matudtud ca, 'tina ca mayantuc, 
    Macabante cu rin queng lele mung buntuc, 
    Acu na ing balang maspas caring yamuc, 
    At ing orasan cu, tulauc ding manuc.
    8. 
     
    Potang matudtud ca paninapan mucu 
    At ing meguing bie tang sintang sidsad yumu, 
    Mecad ibat na qng linto ya ing yatu 
    Qng quecatang sinta alang miguit yubu.
    9. 
     
    E mu pagmalumben ing misalunan ca 
    At e pamilugan anti mo ing sadia, 
    Eca minaliua caring cacung mata, 
    Ica murin itang mutiang macayama.
    10. 
     
    At ing camatayan lalung e isipan, 
    Culang ya upaya qng ba'nacang cuanan, 
    Uling ing pusu cu ampon capalsintan 
    E mu acuang mate qng capilan pa man.
    PABANUA nang: Diosdado Macapagal
    1. 
     
    Pabanua na ngening panaun miralan 
    Ibat qng malungcut quecang camatayan 
    Dapot qng isip cung e dit'mengalinguan 
    Balamu napun pa carin mucu licuan.
    2. 
     
    Nung ati'cu caring lugal a pintan ta 
    Lalung mibabalic ing quecatang sinta; 
    Maglua cung uculan canitang minuna 
    Miabe catang adua busal ning ligaya.
    3. 
     
    Nung misan yapa que ing matuang bale yu 
    Nung nuta pigmulan ing sintang mayumu, 
    Qng bale at mula balang suluc, sepu, 
    Pagdulapa'naca nining caladua cu.
    4. 
     
    Quetang lumang bale caracal a gloria 
    Quecatang pisulu caring aldo reta. 
    Metung mu mang saglit, magbalic ya sana 
    Matula queng libian qng cacung inaua!
    5. 
     
    Baquet caya, bandi, agad cang miglacbe 
    At licuan mu cacu ing calmang malumbe? 
    E mu wari balung cabangal daca bie 
    At nung ala naca anti nacung mete?
    6. 
     
    Mecad inia ing Dios agad quingua naca 
    Qng catandanan cu ban e na ca tumua, 
    At ing larauan mu qng cacung caladua
    Qng capilan pa man malagu't anac ya.
    7. 
     
    Ica man qng bista't qng quetuan cu miras 
    Ayus cung menuban e mu na amalas. 
    At ing panasque cu queca licuan bacas 
    Asque cayanacan anggang tauling oras.
    8. 
     
    At qng uli niti ing sinta tang simpan 
    Angga man qng uacas sintang cayanacan. 
    Saguiuang misinup caring catandanan 
    Canita saguiua qng capilan pa man.
    9. 
     
    Nanu pata, bandi, qng camatayan mu 
    Simbut tang panaun at catbud ning yatu, 
    Ing quecatang sintang uagas at mayubu 
    Ban e na mate pa't e na mica sepu.
    10. 
     
    Yutus ning ugaling licuan ding macatua 
    Magsulud cung paldas lub na ning pabanua, 
    Dapot ing pusu cu papaldasa'naca 
    Anggang miuman catang miquit carin banua.




 SAPA 
nang: Diosdado Macapagal
    1. 
     
    Dacal tang mandilu qng metung a Sapa 
    Lalaqui't babai anting inambula, 
    Ing malino danum a sadiang payapa 
    Ngeni belisa na ning magalo tula.
    2. 
     
    Qng mainge ligaya mengari tang sugu 
    Ating manumalid ati'nang manggugu, 
    Ating mipaniabug, ating milululu, 
    Macania'na saya ing dilung pangulu.
    3. 
     
    Lele na ning pampang magaral cang cawe 
    Ikit dacang limbug sinungab malale, 
    Sinungab cu naman mecad emu male-- 
    Bat iniang lunto ca emu cu alawe?
    GRIPU nang: Diosdado Macapagal
    1. 
     
    Acu sasaclu cu, mamipi ca pala 
    Qng metung a Gripu iniang miquit cata, 
    Cabang sasalud co ding lata cung dala 
    Ing pangatimpu mu ecu patdan mata.
    2. 
     
    Macalugue ca buac antimong panaru 
    Qng basa mung lupa quelagu mung lalu, 
    Metung yamung ulas ing tacap mung baru 
    Ibat lalam tacde angga babo salu.
    3. 
     
    Iniang maliquid cu canacung amatan 
    Ing cadua cung lata kinatmu nia naman, 
    Nung ecu marine ing cacung depatan 
    Tigtug cung inugse ing carelang laman.
    GARETA nang: Diosdado Macapagal
    1. 
     
    Tinuqui ca cacu sinuba qng gutad 
    Metung yang Gareta quecata minatad; 
    Quesayan tang are quena ra libutad 
    At itang garalgal e na ta mapatad.
    2. 
     
    Cabang lalacad ya ing mainge gareta 
    Magcanta naca man cacu mu babanda, 
    Begayan cung gale anti mong poeta 
    At ding batuin babo paquiramdam da.
    3. 
     
    Tinucnang cata...ing bulan a malicut 
    Bigla yang qng biga lihim sinalicut, 
    Belicda'na cata ning taung paculiut 
    Mipacarine yang meliquid sapuliut.
    ANGIN nang: Diosdado Macapagal
    1. 
     
    Nanu ya ing angin? Ya ing pangisnawa 
    Ning meto quetawan titiup e painawa, 
    Ala yang patugut munta queni't queta
    Daig ne pa caliap ing diwang poeta.
    2. 
     
    Nung misan ing angin maganacang tune 
    Ban tiplad ing pali mepe yang manene, 
    At nung minsan buangis macajalejale 
    Baguiu yang maniagsang tanaman at bale.
    3. 
     
    Malicut a angin 'tin yang caugalian 
    Qng siduan dalaga busal ning capalian 
    Lungub ya't e labul quetang lisangan 
    Piblas ning malagu ipandayu na ngan...

    SAPA

    SAPA
    nang: Diosdado Macapagal
       
      1. 
       
      Dacal tang mandilu qng metung a Sapa 
      Lalaqui't babai anting inambula, 
      Ing malino danum a sadiang payapa 
      Ngeni belisa na ning magalo tula.
      2. 
       
      Qng mainge ligaya mengari tang sugu 
      Ating manumalid ati'nang manggugu, 
      Ating mipaniabug, ating milululu, 
      Macania'na saya ing dilung pangulu.
      3. 
       
      Lele na ning pampang magaral cang cawe 
      Ikit dacang limbug sinungab malale, 
      Sinungab cu naman mecad emu male-- 
      Bat iniang lunto ca emu cu alawe?

    Ing Balen Cung Bamban

                                 Ing Balen Cung Bamban 
                                     by Luz Dayrit Navarro

                          Siglong labing lima, lugal meguing Bamban, 
                          Ding bunduc Caraballo, banda lang albugan 
                          Ding tau canita, Baluga la't Zambal 
                          Mabibie caring bunduc at pulung macapal,


                          Siglong labing-anam, ibat Capampangan, 
                          Taung mangatapang manintun pitamnanan, 
                          Quinurus lang ilug a ausan dang Parua, 
                          Capatagan iquit da, bistaman gubat pa.


                          Miglinis la qng gubat, carelang pitucnangan, 
                          Dacal lang tanaman a ausan dang "bamban"; 
                          Inia Bamban na rin ing pepalagyu ra 
                          Ba reng atandanan itang lugal a ita.


                          E binang melambat, meracal la ring tao, 
                          Pati na magtindang Intsic a viajero 
                          Siglong labing-walo, dacal nong Cristiano, 
                          Meminyag Castila, frayleng Agustiano.


                          Fundadores Bamban, Sibal ing lahi ra, 
                          Mialiwang familia, Bamban, memalen na, 
                          Rivera, Lugtu, Dayrit, Macale, Vergara, 
                          Manipon, Dela Cruz, Lumboy, Maristela;


                          Punsalang, Sangalang, Campo, Santos, Megia, 
                          Navarro at Lagman, Manio at Tolosa, 
                          Tiglao, Lacanlale, Diaz, Dimalanta, 
                          Canlas, Pangan,Sison, Pamintuan, Arcilla.


                          Gobernadorcillo, cayang cautusan, 
                          Guewa na neng balen, ing lugal a Bamban, 
                          Fecha mil ocho cientos treinta y siete ya 
                          Lubus meguing balen, ing Bamban canita.


                          Revolucion '96 Bamban Katipunan abe la, 
                          Serviliano Aquino ya ing Heneral da. 
                          Siglong labing-siam iniang meyari ya, 
                          Meco lang Castila, Americano panyatang da.


                          Siglong aduang-pulu, Bamban miunlad ya, 
                          Central Luzon Milling Company, ya ing telacad da; 
                          Dacal pupul atbu, pale, mialiwa pa, 
                          Ding Americano, progreso ing binye ra.


                          Abe-abe la ngan dening taga-Bamban, 
                          Circulo Bambanense carelang aguman. 
                          Nula man miras, Sibal a familia 
                          Qng Sibal Reunion, maquipagtipun la.


                          Caduang Guerra-Mundial, Hapon dinatang la, 
                          Apat banuang singcad, memalen pibata ra, 
                          Iniang Liberation, Americano mibalic la, 
                          Independencia ya ining pigcalub da.


                          Fechang '91 ning siglong aduang-pulu 
                          Mitdas ya ing vulcan ausan dang Pinatubo 
                          Barrio da qng bunduc, minta lang memalen, 
                          Dios ya ing magligtas, e nala paburen.

    ING SALITANG KAPAMPANGAN

    ING SALITANG KAPAMPANGAN
    by Ernie Turla
    Dane caili, qng albugan / cabunducan ning Zambales,
    Bandang wanan, qng aslagan / Sierra Madre ning Bulacan,
    Qng mauli at paroba / ing cailugan at danuman,
    At queng arap, paralaya, / bunduc nang Mariang Sinucuan.
    Pilibutnan dacatamu / itang lahing Kapampangan
    Deng caparang Pilipinu, / ibat que lual menibatan
    Bagya-bagya racatamung / tatapus at lulusuban
    At nung mipaburen iti, / bandang tauli matda ta ngan.
    Anting prueba bandang norte / ating probinciang lalati
    Mepitna no reng sasabi / queng carelang tune lahi
    Magluid la reng dominanti / masusulmuc la reng ali
    Pota ing mal tang Pampanga / maguing anti ya careti.
    Ania ngeni cabang e pa / atrasadu ing panaun
    Sucat maintun tang paralan / aguantan ta-ing imigracion
    Pangilagan lang magporma / reng "enclaves" a paliguan da
    'Nia nung ating bayung tuclas / Kapampangan ituru la.
    Deng quecatang cayanacan / ustung minta no Menila
    Cauli ra qng Pampanga / Tagalug no queng salita!
    Deti dapat lang imbernuan, / lalaco re paintungulan
    Ing amanu tamung sisuan, / Linabis la queng cabiasnan.
    Sucat sana umahan ta / ing e ustung patacaran
    Diquil queng pangaturu ra / reng anac queng Kapampangan,
    Bayu la sa manigaral / careng daiwan a salita
    Queng amanu ra que bale, / dapat la ngang mabiasa pa!
    Ania guiguisingan daco / panandam at pilubluban
    Gobernador, deputado, / at ninu mang manunculan:
    Dugo ining sabi tamu / sesen taya cabang-caba
    Uling careng Kapampangan / ya ing diwa at pagasa!