Lunes, Pebrero 28, 2011

IMBITACION QUENG PAMAMOECIA

IMBITACION QUENG PAMAMOECIA
By Ernie Turla
Ana, abe, cuanan mu ne / ing pluma mu at cuadernu
Dalan mula pati na yang / pamialungan mung salindru
Maglacbe ca qng taldawa / maintun matimtiman a byu
At cabud sinigpo-ing diwa / ibugnus mu-ing quecang agyu.
Miayaliwa ing maliaring / mamanican queng isip mu
Pilinan mu-itang macabie / inspiracion careng tau
Itang bague macawili / babie sabic masqui quenu
Pero abut ding amanung / macasimpan queng asbuc mu.
E ca binang mamirapal / midyu panayan mung miral
Ing mayumung taguimpan a / queng salu mu sasio lalual
Ing paninap a masampat / dalise queng carangalan
Ing cantang susulapo ning / casacdalan a panamdam
Sadia mula reng rima mung / maluat mu nang pagmayapsang
Pitsuran mung queng cang biga / maglawiwing maleparan
Mataclayuran a puestu / neng durungdung ca queng yatu
Ing mipacde mung caladua / matas pa queng pangatau
Cabud tinaimic na at / melino ca panimanman
Buclat mu ne yang cuadernung / manenayang quecang lamnan
Gamitan mu-ing quecang beluan / careng amanu tang sisuan
At itas me paintungulan / ing salitang Capampangan.

PARA QUENG MACALAUT A CALUGURAN

PARA QUENG MACALAUT A CALUGURAN
by Ernie Turla
Indat apipiunab cung / obat quen ca at queni cu,
Micanlaut cata puestu / queng leparan na ning yatu,
Cabud nia luncut ing pusu / mamagmalun a masolu
At ing busilac a biga / maguing lulam ya queng lua cu.
Ustung acaquit co queni / aldo-aldo reng aliwa
Susuat na ning quening lub cu / nga cung sasabi, "Ot caya
Maralas co pang acaquit / e co man balung bitasa,
Samantalang ing mimiral / queng cacung lub ya ing ala!
Map na mu pin ating "e-mail" / a quecata mamilatan
Babie limbang queng nung ali / maluncut sa ing panamdam.
Queti sulip alang mas mal / alang bague macapaldan
Nune reng taung malugud / a ausan tang caluguran

ING DALAN NA NING BIE

ING DALAN NA NING BIE
by Ernie Turla
Talaga yatang macanian / miquilala, micawani
Micucurus gasgas queng bie / mipangabiayan saguli
Caibat anga na qng anga / ni misan man e na cayu
Misalubung, misagana / mipaniman pasibayu.
Queng bie e ca macapilming / cabang-caba co miquiquit
Uling datang ing panaun / ating muring lunto sabic
Mamaglacbe queng marayu / at lacuan ne ing balen na
Macalunus ya'ng melacuan / quebosnan yang cabarcada.
Queng landas ning pamibie-bie / a quecatang tutuntunan,
Miayaliwa no reng cacung / queyagape queng lacaran,
Ating e na macaticdo / careng taung mangasacab
Ating namang e cucurul / paquicuanan dang misadsad.
Uling ing bie anti ya ping / pamisiglulu queng dalan
Aguiang patag atin muring / bariculcul pangilagan,
Ania itang mamulai / neng metung tamu pupuntan
Mimingat tang masalese / lalon tamu'ng tatacbangan.
Uling patia queng bilis mu / queng canal ca mipaidpid
O nung caya careng batu / mibalisuag cang mitaquid
Conpormi mu nung miticdo / capa queng pangabagsac mu
Pero reng ngang cayagnan mu / muna no ngang siguradu.
Ania ing panabilin da / macacalale ta sana
Aguiang e tana mabilis / e ta mu sa mitotomba
Banting upayang dasan ta / ing quecatang pupuntalan
Itang lugal a masaya / nung nu carin ing taguimpan.

ING BIE

ING BIE
by Ernie Turla
Ing sabi ra reng mangatua / ing bie anti yang rueda
Ananang atyu ca babo / ananang macalalam ca
Pero nung balu mung talnan / ing quecang bie, caluguran
Cabud miyuquiat ca babo / agad mu neng patucnangan.
Sabi ra pa reng aliwa / nung talagang mate naca
Masqui nu ca carin canu / bastat maintun dalan ita
Acu namang mamaquibat / anta nanung palague yu
Pialungan tamu mu waring / lelangan ning Apung Guinu?
Mirinan tang caisipan / queng Guinung Dios a miglalang
Mirinan tang catimawan / ban mamili queng nanu man
Ania e ta bisu-bisu / ing ustu yang tutuparan
Bancanita e ta mique / queng matsurang capalaran.
Ita mismu ing gagawa / queng quecatang bili queng bie
Gagamitan taya'ng isip: / maglibutad, o maglele,
Sumulung, tucnang o matras / mangilag o mamagsiga
Libri tamu queng nanu man / e ta mu anting manica!

ING CANITA AMPO'ING NGENI

ING CANITA AMPO'ING NGENI
by Ernie Turla
Iniang cayayanacan cu / iti e cu pa quelinguan
Deng magaral qng escuela / pawa la ngan queng cabiasnan
E la anti mo sa ngening / Ing Inglis da reng magaral
Barabaricual queng mali / melabias la queng pirapal.
Uling alang calculador / deng estudiante canita
Metung lang tren mememoria / at matinic la queng cuenta
Stone-Winkel Arithmetic / isy-isy ya carela
Ing pamag-"times" siapilitan / yang memoria ban mabiasa.
Pamamasa careng libru / agus la queng catalustus
Metayas la queng tenacan / careng Osias Readers alus
Aquit mula queng cuartu ra / gagawan da ing "homework" da
E la bisang mitauli queng / tuturu ra reng mestra ra.
At aguiang queng pamanyulat / "composition" as no galing
Daig do pa reng macudta / sumulat la atmu santing
Licas de pa queng "fountain pen" / queng cuadernung Senorita
Ing "rough draft" ning sinulat da / careng Mongol a lapis da
Deng capital sanac do ngan / Batanes anga qng Sulu
Pati nareng careng nacion / a aliwang macarayu
Cabusadu re historia / ing labuad tang pacamalan
At balu rong igale reng / poecia rang pagaralan.
Canitang panaun aita / 'guiang capitu ya mung gradu
Anti neng tarat queng Inglis / saguid ya queng pangalutu
Macapagmulalang sabian / e ya pa man mig-graduadu
Alucacan da neng ausan / para turung anting mestru.
" Oyan ing quetang maluat na / bamung balung picompara
Macarine lang masiadu / deng ebun a quecang marca
Ot balamu ala catang / ababalu aguiang ditac
Magagastus cu mu ata / neng pane cang mibabagsac."
E cu balu pota galang / darala na ning panaun
Uling acaquit cu'ing ngeni / marayu queng quetang napun
Canita ustung metigtig / ya'ing cumpana neng orasyun
Pasi-uli no reng que lual / at queng bale no mandatun.
Sisimba que neng Domingo / at mangadi queng Miniaclung
Ing misa ming tatagunan / Latin ya pa macatuntun;
Aquit mula reng babai / pacabelu la ngan lupa
Durucu que neng magsantus; / at tatacut micasala
Ustung mag-"flag ceremony" / tutucnang do reng calesa
At deng gamat da ring malda / cacabit do que salu ra
Careng mestra mi at mestru / mag-"good morning" que aldol-do
Tatas mila reng gamat mi / at mag-"recite" macaticdo
Ngeni iti mewala na / bihira na mung masiadu
Mi-alilan ata'ing sabla / ultimu na mu reng tau
Biruan mung deng cayanacan / a lalaquing acaquit cu
" Beatles" ing buac da qng caba / uling yayti canu'ing usu.
Paca-"jeans" la reng babai / pacatinga lang lalaqui
Deng aliwa quen yang arung / pa ing tinga ra neng cai
Paca-"tatoo" la qng arap / pati babai na ngeni
Mipamate la pa queng "drugs" / at mi-usu'ing "aids" careti.
Ibalic cu quetang napun / 'niang ing bie cu abac pamu
Iniang saguiwa pa'ing angin / at ing "smog" e mi balu
Quetang "peace time" a ausan da / alang guera't basag-ulu
Cataimican ing mimiral / e la balisa reng tau
Usu canita'ing harana / mamanican queng babai
Alang lulual maquipag-"date" / lalbe cine anti ngeni
Uling ing pangilagan dang / miamasamas lubus deti
Ya'ing indredus queng pamilia / a macapatda queng puri
Camarinayan canita / ing masisirang dalaga
Deng babai pagsicapan / dang e dinat a sampaga
Busilac dang carangalan / masusucad queng linis da
Nung aniapin cabalitan / maleparan ing hinhin da
At ustung queng La Mallorca / nung sicsican at mascup na
Nung ating pacatalacad / a babai o mangatua
Yang lalaqui talacad ya / at yampang ne'ing luclucan na
Pagcusan nang daptan iti / aguiang e no caquilala.
Nung misaque no man queng "jeep" / deng aduang miquiquilala
Misiglulu la pa reti / mipamayad pasai ra
At deng misisiping bale / mipamie la queng lutu ra
Masese ing relacion da / at mipapagmasaquit la.
" Mengalabas na'ing panaun / baintau naca ngeni
Obat dugu mecanian ca / pasari na ning nanu'iti
Queng pangatalabu mu / queng high school e ca meyari
Ing buri cu pamo sana / magdoctor ca o magpari!
" Migpalat ca e ca lulub / queng clasi mu qng escuela
Maqui-tetsing camu canu / 'nia pala e ca mebiasa!
Iti dela mung queragul / ing sugal at cigarilyu
Pane nacang quetang cantu / ari raca reng lasenggu.
" E cu balu nung caninu / ca migmana o memuli
Cabang deng ngang daya tamu / mangayap la pa at sugui
Nung ania pin sisisian cu / ot licuan taya pa'ing baryu
Alang linto caunlaran / queng pamaglipat ta Tondu!
" Ngeni neng butacal naca / masaquit da nacang yusuc
Queng masanting e ra na ca / atuntun at abaluctut
Apamasla anting pila / mesias ne ing quecang buntuc
Nung ebun ca mung linaga / cayarle mo retang buguc"
Ating asan a bilasa / ating camuting absican,
Ating danum a matabsing / lasun a payung-payungan
Ating lawing taranati / masalpac a camatsilis
Nung 'nia aguiang careng tau / ating lalto a e sunis!
Maldang talapaquiramdam / mamun na cu pa quecayu
Icua cu na ring apasiag / ing durucal quening lub cu
Mausta cung panalangin / matras sana ing panaun
Ban layun deng cayanacan / mag-anti la careng napun.

Qng Aldo Mung Beitan Diciembre 18

Qng Aldo Mung Beitan
Diciembre 18
by Gory Dary (Talipanpan neng Gng. Gregorio C. Dayrit)

Ua baluan mu qng minuna, pilcaran mu neng patanid,
Ing mebigu mung Poetang migale qng "Ecu Malit."
Dapot nung deang bulaclac ilang cacu misisitsit
Qng aldo mung quebaitan, macananung ecu dalit?

Sisitsit da man canacu, picamuan, sana emula,
Uling era naman balu, sinabi ramu karela,
Deang maralas daralo, munta queni, munta queta
A balisang limpad, limpad, masalitang mariposa.

Tabalu ding mariposa ba't carelang camalayan?
Ing malijim nang panaslag ning aldo mung quebaitan?
Dapot, canitang sabi ra, carela mu namang dimdam,
Caring malagu nang Hadas ning lebasan dang caqueuan.

At ding Hadas quitnan cula, tajimic la't e bubulad,
Nune, ing cacu ra tiru, ing bunduc ning "Nabanlag."
Memintu cu't pintalan que, at layun cu pang minuquiat,
Uling ing canacung nasa magcang carin cu amalas.

Nanuman, ala cung disan pangaras cu cababauan,
Balacu, miras na cacu, wakas ning sablang lelangan,
Dapot cabud meliquid cu qng planas banda cung wanan,
iquit que ing larawan mu, lalauan nacu't titimanan!

Guinalang que't delanginan, dapot biglang merine cu,
Uling ala cu mang bitbit para qng beitan mung aldo.
Dapot ngening balu muna qng yamu ing caguiuan cu,
Damutan me't daraun que ing "pusu" ning calulu.

USTANG

USTANG
Translated by Luz D. Navarro
Yes, I remember that you gave a reply
To your forsaken Poet who sang "I Knew Not."
But if those flowers themselves whisper to me
The day of your birth, how could I not sing it?
Though they whisper to me, reprove them not,
They are innocent, it was whispered to them
By their frequent visitors who flit here and there,
Those busy fluttering, gossiping butterflies.
I know not how those butterflies ever knew
The mysterious dawn of your birth!
But they also told me that they only heard it
From the beautiful Naiads they passed in the wilderness.
When I asked the Naiads, they were silent
And pointed to me the mountain of Nabanlag.
So, off I went and climbed the mount
That I might see what I have hoped for.
But when I reached the top, there was nothing.
I thought it was the end of everything---
But when I turned to look at my right side---
There, smiling at me, was the image of you!
I gave obeisance, but suddenly, I was embarrassed,
For I brought no offering on this day of your birth,
But now that you know how deeply I feel,
Please accept my sole offering--- my poor heart.
About the poem: The original Pampango poem was written by the poet, Gory Dary in December 1925 and published in the Lirang Capampangan, a magazine circulated in provinces of Pampanga and Tarlac. At that time, the writer was courting the young lady, Ustang (Fausta M. Sibal) whom he later married in 1927. When the family of Ustang read the poem "Ecu Malit," the lawyer brother of Ustang made a poem supposedly written by her entitled "Malit Mu na" and also published it in the Lirang Capampangan. In "Ecu Malit," the poet was asking what the smiles and meaningful glances of Ustang meant. In "Malit Mu Na," Ustang hinted that her glances were meant to measure or size up her suitor if the suitor will pass her strict scrutiny. This surviving Pampango poem was found among the personal papers and documents of the late Fausta S. Dayrit upon her demise in 1988. It is now in the keeping of Ustang's son, Eduardo, who supplied us a copy.
Note: 
-Hadas are river and stream nymphs.
-Nabanlag was not actually a mountain, but just a low hill. In the 1920's, it was one of the favorite picnic spots of the young people of Bamban.